του Ιωάννη Βέργαδου, τέως Πρύτανη και καθηγητή θεωρητικής Φυσικής του Παν. Ιωαννίνων
(από ομιλία στην Ένωση Ελλήνων Φυσικών)
Advertisements
Για ένα νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ-ΤΕΙ και την αναβάθμιση του Λυκείου Πέμπτη, Φεβ. 19 2009
Γενικά 8:01 μμ
1. Διάβασα το αρθρο, πολύ ενδιαφέρον. Νομίζω ότι ο κύριος στόχος μας πρέπει να είναι η αποφυγή λήψεως οριστικών αποφάσεων εκ μέρους των μαθητών σε μικρή ηλικία. Επομένως αν η απόφαση μετατοπίζεται μετά το Λύκειο, έχουμε κάτι θετικό.
Θα πρέπει επίσης το όλο σύστημα να εμπλουτισθεί και με την δυνατότητα παρακολούθησης πολλαπλών μαθημάτων μέσα στο Πανεπιστήμιο τα οποία θα οδηγούν σε πολλά πτυχία. Π.χ. αν κάποιος από το Φυσικό παρακολουθήσει και ικανό αριθμό μαθημάτων πληροφορικής ή Ιστορίας γιατί να μη μπορεί να πάρει (σε 6 ή 7 χρόνια) και πτυχίο Φυσικού και Πληροφορικού και Ιστορικού;
2. Ένα άλοο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ (τρελλό για την ελληνική πραγματικότητα) θα ήταν αυτό των συστατικών επιστολών. Για την εισαγωγή στα ΑΕΙ χρησιμοποιούνται συστατικές επιστολές καθηγητών της μέσης. Παρακολουθούνται σταδιακά οι αποδόσεις των φοιτητών και αν αποδειχθεί ότι οι φοιτητές που έχει προτείνει κάποιος καθηγητής δεν πετυχαίνουν κάποιους στόχους, ο καθηγητής μπαίνει σε μαύρη λίστα και οι επιστολές του δεν έχουν καμμία αξία. Αντίστροφα, καλοί φοιτητές δημιουργούν καθηγητή με σημαντικό κύρος συστατικών. Κάτι τέτοιο θα αναβάθμιζε τρομακτικά το Λύκειο και το κύρος των καθηγητών του.
Aυτή η ιστορία εχει καταντήσει τραγελαφική.Το σύστημα των Δεσμών ήταν μια χαρά. 4 μαθήματα εφ’ολης της ύλης. Μετά βάλανε 13, το μειώσανε στο 8, και τώρα ειναι στα 6 νομίζω. Ειναι πραγματικά γελοία αυτή η συζήτηση. Ενα δίκαιο σύστημα εξετάσεων θα είναι προφανώς αξιοκρατικό. Δηλαδή σκληρό. Πως ένα σύστημα εξετάσεων να μην είναι σκληρό. Πραγματικά δηλαδή. Βέβαια δυστυχώς ετσι ειναι ο ανταγωνισμός. Εχει και ηττημένους.
Το θέμα δεν είναι το σύστημα, αλλά ότι ό,τι και να γίνει πάλι στα ίδια καταλήγουμε… τίποτα δε θα αλλάξει αν δεν αλλάξει η νοοτροπία που επικρατεί παντού…
Το άρθρο είναι παραπλανητικό. Προσπαθεί να αποφύγει τα μέχρι τώρα εξεταστικά συστήματα προτείνοντας το προπαρασκευαστικό έτος, τελικά όμως διαπιστώνει οτι πάλι χρειάζονται εξετάσεις για να μπεις στις σχολές.
Συμφωνώ με τον αρχικελευστή, το σύστημα των δεσμών είναι μια χαρά, αν εξαιρέσουμε την κράτηση της βαθμολογίας, και τη δυνατότητα να δώσεις εξετάσεις μόνο μια φορά το χρόνο. Το πρόβλημα των δεσμών δεν ήταν στον τρόπο εξέτασης, αλλά στην κακή ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης στο λύκειο σε σχέση με το επίπεδο των θεμάτων (πολλές φορές). Η μεν παραπαιδεία, δικαίωμα του καθενός είναι. Αν το λύκειο ήταν αρκετό, δεν θα ήταν τόσο ανεπτυγμένη.
Προτείνω δέσμες (4 μαθήματα), θέματα βατά για επίπεδο λυκείου (μέσο όρο επίδοσης 15/20), να μην μπορείς να κρατήσεις βαθμούς, και να μπορείς να δώσεις έως και 4-5 φορές το χρόνο, αρκεί να έχεις τελειώσει τη Β λυκείου.
Eνδιαφέρουσα η ιστορική αναδρομή και πρόταση στην εισήγηση του φίλου κ. Βέργαδου. Εκτιμώ ότι το κύριο πρόβλημα είναι η σχεδόν ανυπαρξία ακαδημαϊκού ήθους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και το χαμηλό ήθος στην ευρύτερη κοινωνία. Γι’ αυτό θα πρότεινα για ενίσχυση της εκπαίδευσης στο Γυμνάσιο και το Λύκειο, τα θέματα να είναι κοινά (τιθέμενα από ενιαίο κέντρο) για όλα τα σχολεία, για πολλά χρόνια, τουλάχιστον στην τελική γραπτή εξέταση εκάστου μαθήματος. Να γίνεται δε και δειγματοληπτικός έλεγχος βαθμολογημένων γραπτών, για αποτροπή παραβατικών ενεργειών. Ίσως η διαδικασία αυτή να εξαναγκάσει την δημιουργική διδασκαλία και εξέταση στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, πριν από τις γραπτές εξετάσεις με τα κοινά θέματα. Οπότε, με αυτήν την διαδικασία να δύναται η επιλογή για την τριτοβάθμια εκπαίδευση να γίνεται επί τη βάσει των βαθμών των μαθημάτων στα απολυτήρια Λυκείου των υποψηφίων φοιτητών/σπουδαστών, όπως και στις προηγμένες χώρες. Φυσικά, εν ανάγκη, να γίνονται και εξετάσεις για τα Τμήματα Παν/μίων με υψηλή ζήτηση. Όσο για την παραπαιδεία, μάλλον θα συνεχίσει να συνυπάρχει σε κάποιο βαθμό. Πάντως, η παραπαιδεία δεν βλάπτει όποιον θέλει ενίσχυση της μάθησης μέσω αυτής και διαθέτει τα απαιτούμενα χρήματα. Επίσης η παραπαιδεία δημιουργεί και θέσεις εργασίας.
Τη στιγμή που ο υπ. Παιδείας Αρης Σπηλιωτόπουλος απαντά στους εκπαιδευτικούς ότι δεν αντέχει ο κρατικός προϋπολογισμός να δώσει αυξήσεις στους δασκάλους και καθηγητές το υπουργείο Οικονομίας, σύμφωνα με πληροφορίες του esos.gr, θα μοιράσει αυτές τις ημέρες στα πέντε κοινοβουλευτικά κόμματα το αστρονομικό ποσό των 68.208.000,00 ευρώ.
Η ειρωνεία είναι ότι ένα μέρος αυτού του ποσού δίνεται στα πολιτικά κόμματα <ως οικονοµική ενίσχυση για ερευνητικούς και επιµορφωτικούς σκοπούς»,
Δείτε παρακάτω τι θα εισπράξει το κάθε πολιτικό κόμμα:
Ν.Δ. 26.280.294,83
ΠΑ.ΣΟ.Κ. 24.175.150,30
ΚΚΕ 7.318.824,74
ΣΥ.ΡΙΖ.Α. 5.567.953,15
ΛΑ.Ο.Σ. 4.865.776,97
ΣΥΝΟΛΟ 68.208.000,00
Επιμήκυνση της διάρκειας σπουδών? Αυτό κι αν είναι αντίθετο στο στο πνεύμα της σύγχρονης κοινωνικής ζωής!
Με όλο το σεβασμό, αλλά ζούμε στην ηλεκτρονική εποχή της ταχείας πληροφόρησης. Κάτι τέτοιο σημαίνει αυτόματα, δυνατότητες για κατ’ οίκον διδασκαλία και κατ’ επέκταση για αυτοδιδασκαλία. Άλλωστε, το συμβατικό σχολείο και η ετεροδιδασκαλία εκτοπίζονται μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο, από το διαρκώς αναπτυσσόμενο διαδίκτυο.
Συνεπώς, αν θέλουμε να μιλάμε για – συνεπείς με τις κοινωνικές επιταγές – αλλαγές, τότε θα πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά τη μείωση (αντί για την αύξηση!) της διάρκειας σπουδών, τόσο στη δευτεροβάθμια όσο και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δίνοντας παράλληλα τα κατάλληλα κίνητρα για αυτο-εκπαίδευση. Μάλιστα, τα κίνητρα αυτά, ήδη υπάρχουν (και δεν θα σταματήσουνε ποτέ να υπάρχουν!) μέσα από τις ανάγκες τις αγοράς εργασίας…
@ Duncan
Nαι τυπικά είναι αύξηση της διάρκειας των σπουδών αλλά εξηγεί πως πρακτικά είναι μείωση των σπουδών. Όταν σε τμήματα τετραετούς φοίτησης όπως το μαθηματικό ή το φυσικό, ο μέσος όρος της αποφοίτησης ξεπερνά τα 7 χρόνια, η ύπαρξη ενός προπαρασκευαστικού έτους που θα λειτουργεί με συγκεκριμένους στόχους και αρχές, και αυξημένη αξιοκρατία, θα προετοιμάζει τους νέους φοιτητές για τις μετέπειτα σπουδές τους. Στατιστικά νομίζω πως οι φοιτητές οι οποίοι μένουν πίσω στο πρώτο έτος είναι και αυτοί που καθυστερούν περισσότερο στις σπουδές τους και έχουν χαμηλότερους βαθμούς. Το θέμα είναι όμως να μη γίνει μια απλή μετατόπιση ευθυνών αλλά να έχει και ουσία.
Προσωπικά πιστεύω ότι θα πρέπει να κλείσουν ορισμένες επαρχιακές σχολές και να οργανωθούν 5-6 εθνικές σχολές σε καθεμιά από τις μεγάλες πόλεις και παράλληλα να δίνονται κίνητρα για ένα φοιτητή να σπουδάσει στην σχολή της περιφέρειας του. Η συσσώρευση φοιτητών στις σχολές της Αθήνας (κυρίως αυτές της υψηλής ζήτησης) καθιστά πρακτικά αδύνατο οποιοδήποτε εκπαιδευτικό έργο. Χαρακτηριστικά στη σχολή μου κάθε έτος αριθμεί περί τα 400 άτομα το έτος. Ίσως θα πρέπει να υπάρχει και καλύτερη διασύνδεση των σχολών με τις τοπικές κοινωνίες και την τοπική αγορά.
Γενικά όμως, επειδή η εμπειρία μου από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι σχετικά πρόσφατη, πιστεύω πως πρέπει να οργανωθεί ένα σοβαρό πρόγραμμα σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού. Η υψηλή ζήτηση σε πολλές σχολές δεν έχει καμία λογική και ίσως μια καλά οργανωμένη προσπάθεια ενημέρωσης να αλλάξει σε βάθος χρόνου τις νοοτροπίες που επικρατούν στην ελληνική κοινωνία.
@ Favlotis
Κατ’ αρχήν, να ξεκινήσω με το ότι θεωρώ πολύ ενδιαφέρουσα την οποιαδήποτε μορφή αναδιοργάνωσης.
Παρόλα αυτά, θέλω να τονίσω ότι διαφωνώ «κάθετα» με κάθε τρόπο αντιμετώπισης του συγκεκριμένου προβλήματος με βάση των διαφόρων «μέσων όρων» ή/και «μέσων καταστάσεων». Δεν έχει καμία απολύτως σημασία αν ο μέσος όρος φοίτησης σε μία σχολή είναι 7 ή 8 χρόνια, όταν την ίδια στιγμή υπάρχουν και φοιτητές (έστω και ελάχιστοι!) που ολοκληρώνουν τις σπουδές τους σε λιγότερα από 4. Είναι πρόδηλο, ότι ένα σύστημα πρέπει να μην αδικεί ή να καθυστερεί ΚαΝέΝαΝ, πόσο μάλλον εκείνους που προσπαθούν και επιτυγχάνουν. Γι’ αυτό πιστεύω ακράδαντα, σε ιδέες αυτοδιδασκαλίας και αυτο-εκπαίδευσης που ευνοούν την – κοινωνικά πιο δίκαιη – ατομικότητα.
Εξάλλου, η ακαδημαϊκή μου πείρα έχει δείξει ότι η βασική αιτία της (πέρα από το φυσιολογικό) πολυετούς φοίτησης στα πανεπιστήμια βασίζεται σε τέσσερις βασικούς παράγοντες:
1) Ανάγκη παράλληλης εργασιακής απασχόλησης από τους φοιτητές. (Που έχει να κάνει και με την αδυναμία οικονομικής ενίσχυσης από το εκάστοτε πανεπιστήμιο)
2) Εξαιρετικά χαλαρό ακαδημαϊκό πρόγραμμα σπουδών. (Ανυπαρξία εργασιών ή προόδων σε τακτική βάση, βαθμός που προέρχεται μόνο από μία πηγή, μη υποχρεωτική παρακολούθηση κτλ)
3) Απαράδεκτα βεβαρυμένο πρόγραμμα στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου. (Αυτό δεν χρειάζεται καν ανάλυση!)
4) Ύπαρξη της ευρέως διαδεδομένης, πλην όμως εσφαλμένης, κοινωνικής αντίληψης: «Άντε παιδί μου, διάβασε τώρα για τις πανελλήνιες, για να μπορείς μετά να χαλαρώσεις στο πανεπιστήμιο και να παίζεις τάβλι!»
Ειδικά αυτή η διαφορά «δυναμικού» ανάμεσα στην δευτεροβάθμια και την τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι εξαιρετικά υποτιμημένη, παρόλο που είναι η ρίζα του προβλήματος!
Γι’ αυτό το λόγο, αντί να σκεφτόμαστε πώς θα επιβαρύνουμε κι άλλο τους εφήβους στα πιο ευαίσθητα χρόνια της ζωής τους, θα έπρεπε να σκεφτούμε πώς θα μεταφέρουμε αυτό το «βάρος» στην σαφώς πιο ώριμη και πιο κατασταλλαγμένη ενήλικη περίοδο.
Στο Αμερικανικό σύστημα για παράδειγμα, οι φοιτητές δεν επιλέγουν τμήμα αλλά πανεπιστήμιο! (Με βάση τα δικά μας δεδομένα, είναι σαν να λέμε ότι κάποιος δεν «πέρασε» στο μαθηματικό ή την ιατρική, αλλα στο ΕΚΠΑ). Έτσι, τον πρώτο καιρό αμφιταλαντεύονται ανάμεσα σε διάφορες σχολές, μέχρι τελικά να αποφασίσουν τι θα σπουδάσουν. Και η συντριπτική πλειοψηφία ολοκληρώνει τις σπουδές της σε διάστημα 3 ετών! Κι όλο αυτό, χωρίς να χάσει κανέναν εμβόλιμο χρόνο σε προπαρασκευαστικές τάξεις!
Οι λύσεις υπάρχουν δίπλα μας και το ξέρουμε. Και δεν απαιτούν απαραίτητα αύξηση της χρηματοδότησης στην παιδεία (που ήταν και θα είναι το «μήλον της Έριδος» στο όλο θέμα). Απαιτούν όμως κάτι πολύ πιο δύσκολο για τα ελληνικά δεδομένα: Οργάνωση!
Duncan,
δεν διαφωνώ επί της ουσίας σε όσα γράφετε. Και ειδικά η ιδέα να γίνεται επιλογή Ιδρύματος και όχι σχολής προσωπικά μου είναι πολύ ελκυστική. Πάντως, έχω την εντύπωση πως ακόμα και η οργάνωση, όπως την εννοείτε, απαιτεί αρκετά σημαντική χρηματοδότηση και πολύ προσεκτική προετοιμασία. Στην κοινωνία μας δυστυχώς υπάρχει η αυθόρμητη τάση να απαξιώνεται κάθε νέα μεταρρύθμιση.
Σύμφωνα με το in.gr της 26-2-09 (και Το Βήμα), αντιτίθενται «οι πρυτάνεις των ΑΕΙ με την ελεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήμια λόγω έλλειψης υποδομών, αλλά και με το προπαρασκευαστικό έτος για την εισαγωγή των υποψηφίων στην ανώτατη εκπαίδευση της χώρας». Κατά το in.gr η ορισθείσα από τη Σύνοδο Πρυτάνεων επιτροπή για το εξεταστικό σύστημα εισαγωγή στα ΑΕΙ θα προτείνει πέντε σημεία, εκ των οποίων τα δύο καλύπτονται στην πιο πάνω πρότασή μου: «Η ανάγκη αποσύνδεσης του Λυκείου από τις εισαγωγικές εξετάσεις για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση» και «η διατήρηση των πανελλαδικών εξετάσεων με τη μορφή της εξεταστικής διαδικασίας σε εθνικό επίπεδο από φορέα που θα ελέγχεται από το υπουργείο Παιδείας», αλλά μόνον για τις κοινές γραπτές εξετάσεις στο Γυμνάσιο/Λύκειο στην πρότασή μου. Η ανάγκη δε για τα υπόλοιπα τρία σημεία εξαλείφεται στην πρότασή μου που προτείνει όχι νέες εξετάσεις, αλλά εισαγωγή στα ΑΕΙ επί τη βάσει των (αποδεκτών) βαθμών των απολυτηρίων Λυκείου, όταν θα καταστούν οι βαθμοί αξιόπιστοι.
Θα ήθελα να μάθω αν έχουν εξετάσει την πρότασή μου…